Բիթքոին

Բիթքոին – փոխարժեքն այս պահին․

Բիթքոին – ի՞նչ է դա

Բիթքոինը, նաև՝ բիթքոյն, (bitcoin, BTC, անգլերեն bit – բիտ՝ տեղեկատվության միավոր և coin – մետաղադրամ) առաջին հաջող ապակենտրոնացված կրիպտոարժույթն է, և միևնույն ժամանակ այն առաջին կրիպտոարժույթներից է, որի համար ի սկզբանե սահմանվել է թողարկման որոշակի սահմանաչափ:

Սատոշի Նակամոտո կեղծանունով մի մարդ կազմակերպեց այս կրիպտոարժույթը և հիմնեց դրա ստեղծման և կառավարման տեխնոլոգիան: 2008 թվականին Նակամոտոն սահմանեց բիթքոինների առավելագույն քանակը, որոնք ստեղծվում են համակարգիչների բաշխված ցանցի կողմից՝ 21 միլիոն: Բիթքոինների առաջարկի այս սահմանափակումն ապահովում է դրամական միավորի պահանջարկը, որն արդյունքում թանկանում է։

Ի դեպ, բիթքոինի ամենափոքր միավորը կոչվում է սատոշի՝ բիթքոինի հեղինակի անունով։ 1 սատոշին = 0.00000001 բիթքոին։

Բիթքոին – ինչպե՞ս է աշխատում բիթքոինը

Կարևոր է հասկանալ, որ բիթքոինը բաղկացած է երեք առանձին բաղադրիչներից, որոնք բոլորը միավորվում են՝ ստեղծելով ապակենտրոն վճարային համակարգ.

• Բիթքոին ցանց
• Բիթքոին ցանցի բնիկ կրիպտոարժույթը, որը կոչվում է բիթքոին (BTC)
• Բիթքոին բլոկչեյն

Բիթքոինն աշխատում է Peer-to-peer (P2P) հավասարազոր ցանցի վրա, որտեղ օգտատերերը, սովորաբար անհատները կամ կազմակերպությունները, ովքեր ցանկանում են բիթքոին փոխանակել ցանցի մյուս մասնակիցների հետ, չեն պահանջում միջնորդների օգնությունը՝ գործարքները կատարելու և վավերացնելու համար: Օգտատերերը կարող են իրենց համակարգիչը ուղղակիորեն միացնել այս ցանցին և ներբեռնել դրա հանրային մատյանը, որտեղ գրանցված են բիթքոինի բոլոր պատմական գործարքները:

Ի՞նչ է բլոկչեյն տեխնոլոգիան

Հանրային մատյանը օգտագործում է տեխնոլոգիա, որը հայտնի է որպես «բլոկչեյն» : Բլոկչեյն տեխնոլոգիան այն է, ինչը թույլ է տալիս կրիպտոարժույթով գործարքները ստուգել, պահել և պատվիրել անփոփոխ, թափանցիկ եղանակով: Անփոփոխությունն ու թափանցիկությունը կենսականորեն կարևոր հավատարմագրեր են վճարային համակարգի համար, որը հենվում է զրոյական վստահության վրա:

Ամեն անգամ, երբ նոր գործարքները հաստատվում և ավելացվում են մատյանում, ցանցը թարմացնում է մատյանում յուրաքանչյուր օգտագործողի պատճենը՝ արտացոլելու վերջին փոփոխությունները:

Բիթքոինի բլոկչեյնը բլոկների թվային շարան է ժամանակագրական կարգով. կոդի կտորներ, որոնք պարունակում են բիթքոինի գործարքների տվյալներ: Այնուամենայնիվ, հարկ է նշել, որ գործարքների վավերացումը և բիթքոինի մայնինգը առանձին գործընթացներ են: Մայնինգը դեռևս կարող է տեղի ունենալ՝ անկախ նրանից՝ գործարքները կավելացվեն բլոկչեյնին, թե ոչ: Նմանապես, բիթքոին գործարքների ավելացումը պարտադիր չէ, որ մեծացնի նոր բլոկներ գտնելու տեմպերը:

Անկախ այն գործարքների ծավալից, որոնք սպասում են հաստատմանը, բիթքոինը ծրագրավորված է այնպես, որ թույլ տա նոր բլոկներ ավելացնել բլոկչեյնին մոտավորապես 10 րոպեն մեկ անգամ:

Բիթքոինն ունի նույն մատյանների հազարավոր օրինակներ, ուստի այն պահանջում է, որ օգտատերերի ողջ ցանցը միաձայն համաձայնության գա բիթքոինի յուրաքանչյուր տեղի ունեցող գործարքի վավերականության մասին: Բոլոր կողմերի միջև այս համաձայնագիրը կոչվում է «կոնսենսուս»:

Ինչպես բանկերը մշտապես թարմացնում են իրենց օգտատերերի մնացորդները, այնպես էլ բոլորը, ովքեր ունեն բիթքոին մատյանների պատճենը, պատասխանատու են բիթքոինների բոլոր սեփականատերերի մնացորդների հաստատման և թարմացման համար: Այսպիսով, հարցն այն է, թե ինչպե՞ս է բիթքոին ցանցը ապահովում, որ կոնսենսուսը ձեռք բերվի, չնայած որ կան ամբողջ աշխարհում պահվող հանրային մատյանների անհամար պատճեններ: Դա արվում է գործընթացի միջոցով, որը հայտնի է որպես «աշխատանքի ապացույց» (proof-of-work):

Ի՞նչ է աշխատանքի ապացույցը

Բիթքոին ցանցի համակարգիչներն օգտագործում են գործընթաց, որը կոչվում է աշխատանքի ապացույց (proof-of-work)՝ գործարքները վավերացնելու և ցանցի անվտանգությունն ապահովելու համար: Աշխատանքի ապացույցը բիթքոին բլոկչեյնի «համաձայնության մեխանիզմն է»:

Աշխատանքի ապացույցը բարձրացնում է ցանցի որոշակի ներդրողներին «վավերացնողների» դերում, որոնք ավելի հայտնի են որպես «մայներ» (miner – հանքագործ), միայն այն բանից հետո, երբ նրանք ապացուցեն իրենց հավատարմությունը ցանցին՝ հսկայական հաշվողական հզորություն տրամադրելով նոր բլոկների հայտնաբերմանը:

Երբ հայտնաբերվում է նոր բլոկ, հաջողակ մայները, ով գտել է այն մայնինգի գործընթացում, կարող է լրացնել այն 1 մեգաբայթի վավերացված գործարքներով: Այնուհետև այս նոր բլոկը ավելացվում է շղթային, և բոլորի մատյանների պատճենը թարմացվում է՝ արտացոլելու նոր տվյալները:

Բիթքոինի ցանցն ավտոմատ կերպով թողարկում է նոր արդյունահանված բիթքոինը մայներներին, երբ նրանք գտնում և ավելացնում են նոր բլոկներ բլոկչեյնին: Բիթքոինի ընդհանուր մատակարարման սահմանաչափը կազմում է 21 միլիոն, այսինքն, երբ շրջանառության մեջ գտնվող բիթքոինների թիվը հասնի 21 միլիոնի, նոր բիթքոինների մայնինգը կդադարեցվի:

Այսօր շրջանառության մեջ կա ավելի քան 18,7 միլիոն բիթքոին, ինչը նշանակում է, որ մնացել է ընդամենը 2,25 միլիոն բիթքոին շրջանառության մեջ մտնելու համար: Այնուամենայնիվ, հաշվի առնելով բոլոր գործոնները, ինչպիսիք են, օրինակ, մայնինգի դժվարությունը, ենթադրվում է, որ վերջին բիթքոինը կարդյունահանվի մոտ 2140 թվականին: